start-ver=1.4 cd-journal=joma no-vol=182 cd-vols= no-issue= article-no= start-page=47 end-page=56 dt-received= dt-revised= dt-accepted= dt-pub-year=2023 dt-pub=20230224 dt-online= en-article= kn-article= en-subject= kn-subject= en-title=Concept of Clothing Life Learning to Explore “Relationship Between Oneself and Clothing” from the Perspective of ESD: Development of the Home Economics Curriculum Based on the ESD (Ⅱ) kn-title=ESD を視点とする「自分と被服との関係」を探求する衣生活学習の構想― ESDを視点とした家庭科教育内容開発研究(Ⅱ) ― en-subtitle= kn-subtitle= en-abstract= kn-abstract=本継続研究では,教科のねらい・原理から,家庭科におけるESDを検討した。その結果,その基盤には「自己と環境との関係性において生活を営む上で生じた問題に対し,家政学の研究分野で解明された法則・理論に基づき,より科学的な意思決定を行うこと」が存在していることが明らかになった。本研究では,この観点から最も問題があると考えられた平成20・21 年版学習指導要領に示された家庭科「衣生活学習」に焦点を当て,教師レベルでその問題を解決することを目的として,中・高等学校衣生活学習のカリキュラムを開発した。 en-copyright= kn-copyright= en-aut-name=SatoSono en-aut-sei=Sato en-aut-mei=Sono kn-aut-name=佐藤園 kn-aut-sei=佐藤 kn-aut-mei=園 aut-affil-num=1 ORCID= en-aut-name=WakisakaRisa en-aut-sei=Wakisaka en-aut-mei=Risa kn-aut-name=脇坂吏紗 kn-aut-sei=脇坂 kn-aut-mei=吏紗 aut-affil-num=2 ORCID= en-aut-name=IshikawaYoshiko en-aut-sei=Ishikawa en-aut-mei=Yoshiko kn-aut-name=石川佳子 kn-aut-sei=石川 kn-aut-mei=佳子 aut-affil-num=3 ORCID= affil-num=1 en-affil=Faculty of Education, Okayama University kn-affil=岡山大学学術研究院教育学域 affil-num=2 en-affil=Kasaoka City Kounoshimasoto Junior High School kn-affil=岡山県笠岡市立神島外中学校 affil-num=3 en-affil=Kagawa Prefectual Kanonji Sogo High School kn-affil=香川県立観音寺総合高等学校 en-keyword=家庭科 kn-keyword=家庭科 en-keyword=ESD kn-keyword=ESD en-keyword=内容開発研究 kn-keyword=内容開発研究 en-keyword=衣生活学習 kn-keyword=衣生活学習 en-keyword=中・高等学校 kn-keyword=中・高等学校 END start-ver=1.4 cd-journal=joma no-vol=8 cd-vols= no-issue= article-no= start-page=109 end-page=122 dt-received= dt-revised= dt-accepted= dt-pub-year=2018 dt-pub=20180320 dt-online= en-article= kn-article= en-subject= kn-subject= en-title=Development of Home Economics Classes from an ESD Perspective : Examining the Practice of the 2018 Liberal Arts Education Subject “Contemporary Issues in Education (Lifestyle and Environment)” at Okayama University kn-title=ESDを視点とした家庭科授業開発研究 : 平成28年度岡山大学教養教育科目「教育の現代的課題(生活と環境)」 の実践と検討 en-subtitle= kn-subtitle= en-abstract=Since 2016, active learning has been implemented in Japan as part of a direction for school education that can respond to the unpredictable future in store for children, in order to develop the ability to live in a globalized, knowledge-based society. Okayama University, which has been designated as a Super Global University in 2014, is engaged in education reform to develop people with the advanced, specialized knowledge as well as mental fundamentals to support a knowledge-based, global society. This study examines the results of the “lifestyle and environment”which were developed as foundation for a “home economics project from an ESD standpoint,” one that is central to active learning in the “Contemporary Issues in Education” course, required for liberal arts education in the Faculty of Education. kn-abstract= 平成28年以降、わが国では、これから子どもたちが生きる予測できない未来に対応するための学校教育の方向性として、グローバル化や知識基盤社会で生きる力とその育成のためのアクティブ・ラーニングの導入が示された。2014年にスーパーグローバル大学の指定を受けた岡山大学においても、知識基盤社会やグローバル化社会を支える高度な専門知識と知的な素養を備えた人材育成のための教育改革が行われた。本研究は,この改革の中で、教養教育として教育学部に求められた「現代の教育的課題」の授業科目として、アクティブ・ラーニングを核とする“ESDを視点とした家庭科Project”を基盤として開発した「生活と環境」とその実践結果について検討した。 en-copyright= kn-copyright= en-aut-name=SatoSono en-aut-sei=Sato en-aut-mei=Sono kn-aut-name=佐藤園 kn-aut-sei=佐藤 kn-aut-mei=園 aut-affil-num=1 ORCID= en-aut-name=SatohDaisuke en-aut-sei=Satoh en-aut-mei=Daisuke kn-aut-name=佐藤大介 kn-aut-sei=佐藤 kn-aut-mei=大介 aut-affil-num=2 ORCID= en-aut-name=ShinoharaYoko en-aut-sei=Shinohara en-aut-mei=Yoko kn-aut-name=篠原陽子 kn-aut-sei=篠原 kn-aut-mei=陽子 aut-affil-num=3 ORCID= affil-num=1 en-affil=Graduate School of Education, Okayama University kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 affil-num=2 en-affil= kn-affil=くらしき作陽大学 affil-num=3 en-affil=Graduate School of Education, Okayama University kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 en-keyword=ESD kn-keyword=ESD en-keyword=家庭科授業開発 ( development of home economics classes) kn-keyword=家庭科授業開発 ( development of home economics classes) en-keyword=大学教養教育 (liberal arts education) kn-keyword=大学教養教育 (liberal arts education) en-keyword=アクティブ・ラーニング (active learnings) kn-keyword=アクティブ・ラーニング (active learnings) END start-ver=1.4 cd-journal=joma no-vol=140 cd-vols= no-issue= article-no= start-page=89 end-page=104 dt-received= dt-revised= dt-accepted= dt-pub-year=2009 dt-pub=20090225 dt-online= en-article= kn-article= en-subject= kn-subject= en-title=Attempt of psychology measurement standard application to the child's self-recognition formation evaluation in junior high school home economics family and child care study (1) : Home economics evaluation research that aims at accomplishment of a goal as subject (2) kn-title=中学校家庭科家族・保育学習における子どもの自己認識形成評価への心理測定尺度適用の試み(1)―教科としての目標達成を目指す家庭科評価研究(第2報)― en-subtitle= kn-subtitle= en-abstract= kn-abstract=本継続研究の目的は,家族・保育学習が,教科の目標である「家庭生活を営む力」の育成を通して,学習者の人格形成にどう関わるのかを心理測定尺度適用により試みることを目的とするものである。客観的に測定しようとする評価研究である。第1報で検討したように,平成20年3月末に告示された平成20年版学習指導要領に示された中学校「技術・家庭(家庭分野)」の家族・保育学習には,その目的を達成するために解決すべき課題が2点存在した。第一は,目的に相当する「学習者と子どもの関わり」を学ぶ内容が欠落していること,第二は,保育学習が学校教育の目的である学習者の「人格形成」にどのように関わるのかを客観的に評価する方法がないということである。本報では,第-の課題解決を目的として,岡山大学教育学部附属中学校で取り組まれている授業開発研究「Flour Baby Project」を踏襲し,心理測定尺度を適用し,その授業における子どもの心理変化を測る調査用尺度を11要因91項目で構成した。2008年3月に,同校第2学年200名(男子100名,女子100名)を対象にプレテストを行い,回答を得られた134名(男子54名,女子80名)の結果を,統計ソフト SPSSにより信頼性について分析した。その結果,11要因それぞれにおいてクロンバックのα係数が0.7以上もしくはそれに近い値が得られ,作成した調査用紙が中学生に適用可能なことが確認された。 en-copyright= kn-copyright= en-aut-name=SatoSono en-aut-sei=Sato en-aut-mei=Sono kn-aut-name=佐藤園 kn-aut-sei=佐藤 kn-aut-mei=園 aut-affil-num=1 ORCID= en-aut-name=KawaharaHiroko en-aut-sei=Kawahara en-aut-mei=Hiroko kn-aut-name=河原浩子 kn-aut-sei=河原 kn-aut-mei=浩子 aut-affil-num=2 ORCID= en-aut-name=HirataMichiko en-aut-sei=Hirata en-aut-mei=Michiko kn-aut-name=平田美智子 kn-aut-sei=平田 kn-aut-mei=美智子 aut-affil-num=3 ORCID= en-aut-name=KobashiKazuko en-aut-sei=Kobashi en-aut-mei=Kazuko kn-aut-name=小橋和子 kn-aut-sei=小橋 kn-aut-mei=和子 aut-affil-num=4 ORCID= en-aut-name=HaradaSyogo en-aut-sei=Harada en-aut-mei=Syogo kn-aut-name=原田省吾 kn-aut-sei=原田 kn-aut-mei=省吾 aut-affil-num=5 ORCID= affil-num=1 en-affil= kn-affil=岡山大学 affil-num=2 en-affil= kn-affil=岡山大学 affil-num=3 en-affil= kn-affil=岡山大学 affil-num=4 en-affil= kn-affil=岡山大学 affil-num=5 en-affil= kn-affil=岡山大学 en-keyword=家庭科 kn-keyword=家庭科 en-keyword=人格形成 kn-keyword=人格形成 en-keyword=評価研究 kn-keyword=評価研究 en-keyword=保育学習 kn-keyword=保育学習 en-keyword=心理測定尺度 kn-keyword=心理測定尺度 END start-ver=1.4 cd-journal=joma no-vol=140 cd-vols= no-issue= article-no= start-page=105 end-page=117 dt-received= dt-revised= dt-accepted= dt-pub-year=2009 dt-pub=20090225 dt-online= en-article= kn-article= en-subject= kn-subject= en-title=Attempt of psychology measurement standard application to the chitd's clothes concern and self respect formation evaluation in junior high school home economics clothes study (1) :Home economics evaluation research that aims at accomplishment of a goal as subject (3) kn-title=中学校家庭科被服学習における子どもの被服関心・自尊感情形成評価への心理測定尺度適用の試み(1)―教科としての目標達成を目指す家庭科評価研究(第3報)― en-subtitle= kn-subtitle= en-abstract= kn-abstract=本継続研究の目的は,「被服学習」が教科の目標である「家庭生活を営む力」の育成を通して,どのように子どもの「人格形成」に結びつくのかを心理測定尺度適用により試みることを目的とするものである。第1報で検討したように,平成20年3月末に告示された平成20年版学習指導要領に示された中学校「技術・家庭(家庭分野)」の被服学習には,その目的を達成するために解決すべき課題が2点存在した。第一は,目的に相当する「学習者と被服との関わり」を学ぶ内容が欠落していること,第二は,被服学習が学校教育の目的である学習者の「人格形成」にどのように関わるのかを,客観的に評価する方法がないということである。本報では,第一の課題解決を目的として,岡山大学教育学部附属中学校で取り組まれている授業開発研究「外観・被服・私」を踏襲し,第2報で検討した結果から,心理測定尺度を適用することで第二の課題を検討することを目的とした。被服学習で子どもの「人格形成」を測るためには,① 「学習者自身」と② 「学習者と被服との関係性」の心理傾向を測定する必要があるが,既存の「心理測定尺度」を検討し,① は第2報と同じ「自尊感情尺度」,② は「被服関心度質問表」を選択し,調査用紙を作成した。2008年3月に岡山大学附属中学校第1・2学年400名(第1学年男子100名・女子100名,第2学年男子100名・女子100名)を対象にプレテストを行い,回答を得られた242名(第1学年男子42名・女子62名,第2学年男子56名・女子82名)の結果を統計ソフトSPSSにより信頼性について分析した。その結果,クロンバックのα係数が概ね0.7以上となり,作成した調査用紙は中学生に適用可能なことが確認できた。 en-copyright= kn-copyright= en-aut-name=SatoSono en-aut-sei=Sato en-aut-mei=Sono kn-aut-name=佐藤園 kn-aut-sei=佐藤 kn-aut-mei=園 aut-affil-num=1 ORCID= en-aut-name=HirataMichiko en-aut-sei=Hirata en-aut-mei=Michiko kn-aut-name=平田美智子 kn-aut-sei=平田 kn-aut-mei=美智子 aut-affil-num=2 ORCID= en-aut-name=KawaharaHiroko en-aut-sei=Kawahara en-aut-mei=Hiroko kn-aut-name=河原浩子 kn-aut-sei=河原 kn-aut-mei=浩子 aut-affil-num=3 ORCID= en-aut-name=KobashiKazuko en-aut-sei=Kobashi en-aut-mei=Kazuko kn-aut-name=小橋和子 kn-aut-sei=小橋 kn-aut-mei=和子 aut-affil-num=4 ORCID= en-aut-name=HaradaSyogo en-aut-sei=Harada en-aut-mei=Syogo kn-aut-name=原田省吾 kn-aut-sei=原田 kn-aut-mei=省吾 aut-affil-num=5 ORCID= affil-num=1 en-affil= kn-affil=岡山大学 affil-num=2 en-affil= kn-affil=岡山大学 affil-num=3 en-affil= kn-affil=岡山大学 affil-num=4 en-affil= kn-affil=岡山大学教育学部附属中学校 affil-num=5 en-affil= kn-affil=岡山大学教育学部附属中学校 en-keyword=中学校家庭科 kn-keyword=中学校家庭科 en-keyword=評価研究 kn-keyword=評価研究 en-keyword=被服学習 kn-keyword=被服学習 en-keyword=心理測定尺度 kn-keyword=心理測定尺度 END start-ver=1.4 cd-journal=joma no-vol=134 cd-vols= no-issue=1 article-no= start-page=93 end-page=104 dt-received= dt-revised= dt-accepted= dt-pub-year=2007 dt-pub=200703 dt-online= en-article= kn-article= en-subject= kn-subject= en-title= kn-title=奈良女子高師附小における「小合科学習」の理念と家事・裁縫科教育の実践 ―家庭科における「子ども」と「科学」の統合に関する研究(Ⅴ)― en-subtitle= kn-subtitle= en-abstract= kn-abstract=長崎春榮氏が実践した「小合科学習(家事)」の「食物の目的」では、当時使用されていた教科書の記述内容に沿ったカリキュラムを組織し、それを木下の「学習法」の理論で実践していたが、そこで子どもが獲得した知識のレベルは低いものであった。一方、鶴居滋一氏が実践した「小合科学習(地理)」の「中国地方」では、長崎氏と同じく、当時の地理科の教科書の記述内容に沿って授業を構成し、それを木下の「学習法」の理論で実践していたが、教師が計画した内容をほぼ完全に子どもに獲得させることができていた。この違いは、カリキュラムの質の差と教師の力量に起因していると考えられた。 en-copyright= kn-copyright= en-aut-name=SatoSono en-aut-sei=Sato en-aut-mei=Sono kn-aut-name=佐藤園 kn-aut-sei=佐藤 kn-aut-mei=園 aut-affil-num=1 ORCID= en-aut-name=HaradaShogo en-aut-sei=Harada en-aut-mei=Shogo kn-aut-name=原田省吾 kn-aut-sei=原田 kn-aut-mei=省吾 aut-affil-num=2 ORCID= affil-num=1 en-affil= kn-affil=岡山大学 affil-num=2 en-affil= kn-affil=岡山大学 en-keyword=「子ども」と「科学」の統合 kn-keyword=「子ども」と「科学」の統合 en-keyword=家庭科 kn-keyword=家庭科 en-keyword=小合科学習 kn-keyword=小合科学習 en-keyword=奈良女高師附小 kn-keyword=奈良女高師附小 END start-ver=1.4 cd-journal=joma no-vol=170 cd-vols= no-issue= article-no= start-page=5 end-page=13 dt-received= dt-revised= dt-accepted= dt-pub-year=2019 dt-pub=20190222 dt-online= en-article= kn-article= en-subject= kn-subject= en-title=A Case Study Considering “Food-Related Education” in Combination with Environment to Foster Ordinary Food Habits of Children (2) : Situations about the Practice of Food-Related Education in China, and Possibilities of Focusing on the Concept “Culture” kn-title=子どもの食習慣を育成するための環境としての「食教育」に関する一考察(第Ⅱ報) : 中国の食教育実践の現状と「文化」概念を中核に据えた食教育実践の可能性 en-subtitle= kn-subtitle= en-abstract= kn-abstract= 学校教育における今日的課題として,学校・家庭・地域相互の連携を目指した,子どもの食習慣を確立させるための食教育実践の充実が求められている。先んじて,第Ⅰ報では,これまでの食教育実践に関する先行研究の現状を,子どもの食教育に関する基本的価値認識の観点から明らかにしていった。それに続く第Ⅱ報では,食教育の比較教育学研究を試みるため,第Ⅰ報での研究視点・研究方法を援用しながら,中国における食教育実践に関する先行研究の現状について検討し,日中両国の食教育の類似点・相違点を明らかにしていくことで,「文化」概念を中核に据えた就学前・初等教育における食教育実践の検討可能性を理論的に示唆することを試みていく。 en-copyright= kn-copyright= en-aut-name=SatoSono en-aut-sei=Sato en-aut-mei=Sono kn-aut-name=佐藤園 kn-aut-sei=佐藤 kn-aut-mei=園 aut-affil-num=1 ORCID= en-aut-name=IdenoTakahiro en-aut-sei=Ideno en-aut-mei=Takahiro kn-aut-name=出野誉大 kn-aut-sei=出野 kn-aut-mei=誉大 aut-affil-num=2 ORCID= en-aut-name=ChinHokushin en-aut-sei=Chin en-aut-mei=Hokushin kn-aut-name=陳北辰 kn-aut-sei=陳 kn-aut-mei=北辰 aut-affil-num=3 ORCID= en-aut-name=YamamotoIkuko en-aut-sei=Yamamoto en-aut-mei=Ikuko kn-aut-name=山本郁子 kn-aut-sei=山本 kn-aut-mei=郁子 aut-affil-num=4 ORCID= affil-num=1 en-affil=Graduate School of Education, Okayama University kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 affil-num=2 en-affil=Graduate School of Education (Master’s Course), Okayama University kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科修士課程 affil-num=3 en-affil=Graduate School of Education (Master’s Course), Okayama University kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科修士課程 affil-num=4 en-affil=Graduate School of Education (Master’s Course), Okayama University kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科修士課程 en-keyword=食教育の基本的価値 kn-keyword=食教育の基本的価値 en-keyword=中国の食教育実践 kn-keyword=中国の食教育実践 en-keyword=文化概念 kn-keyword=文化概念 en-keyword=拡張的側面としての価値認識 kn-keyword=拡張的側面としての価値認識 END start-ver=1.4 cd-journal=joma no-vol=169 cd-vols= no-issue= article-no= start-page=47 end-page=56 dt-received= dt-revised= dt-accepted= dt-pub-year=2018 dt-pub=20181128 dt-online= en-article= kn-article= en-subject= kn-subject= en-title=A Case Study Considering “Food-Related Education” in Combination with Environment to Foster Ordinary Food Habits of Children (1) : Situations about the Practice of Food-Related Education in Japan from the Viewpoints of Recognizing Common Basic Values kn-title=子供の食習慣を育成するための環境としての「食教育」に関する一考察(第1報)食教育に関する基本的価値認識の観点からみたわが国の食教育実践の現状 en-subtitle= kn-subtitle= en-abstract= kn-abstract= 学校教育における今日的課題として,学校・家庭・地域相互の連携を目指した,子どもの食習慣を確立させるための食教育1)実践の充実が求められている。本研究では,これまでの食教育の理論と実践に関する先行研究の特質と課題を見出し,「学習者と人との関わり」を重視した食教育として,文化概念を中核に据えた就学前・初等教育における食教育の試みを理論的・実証的に考察することを目的とする。このうち,第Ⅰ報では,子どもの食教育に関する基本的価値認識の観点から,これまでにわが国でなされている食教育実践に関する先行研究の現状を明らかにしていく。 en-copyright= kn-copyright= en-aut-name=SatoSono en-aut-sei=Sato en-aut-mei=Sono kn-aut-name=佐藤園 kn-aut-sei=佐藤 kn-aut-mei=園 aut-affil-num=1 ORCID= en-aut-name=IdenoTakahiro en-aut-sei=Ideno en-aut-mei=Takahiro kn-aut-name=出野誉大 kn-aut-sei=出野 kn-aut-mei=誉大 aut-affil-num=2 ORCID= en-aut-name=ChinHokushin en-aut-sei=Chin en-aut-mei=Hokushin kn-aut-name=陳北辰 kn-aut-sei=陳 kn-aut-mei=北辰 aut-affil-num=3 ORCID= en-aut-name=YamamotoIkuko en-aut-sei=Yamamoto en-aut-mei=Ikuko kn-aut-name=山本郁子 kn-aut-sei=山本 kn-aut-mei=郁子 aut-affil-num=4 ORCID= affil-num=1 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 affil-num=2 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科修士課程 affil-num=3 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科修士課程 affil-num=4 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科修士課程 en-keyword=環境としての食教育 kn-keyword=環境としての食教育 en-keyword=子どもの食習慣 kn-keyword=子どもの食習慣 en-keyword=食教育の基本的価値 kn-keyword=食教育の基本的価値 en-keyword=わが国の食教育実践 kn-keyword=わが国の食教育実践 END start-ver=1.4 cd-journal=joma no-vol=152 cd-vols= no-issue= article-no= start-page=51 end-page=63 dt-received= dt-revised= dt-accepted= dt-pub-year=2013 dt-pub=20130225 dt-online= en-article= kn-article= en-subject= kn-subject= en-title=A Case Study Considering the Relationship between Children's Welfare and Injuries during School Hours and the Type of Clothing They Wear : Sports Wear Worn during P.E. Class for Example kn-title=学校管理下における傷病の発生と子どもの環境としての被服に関する一考察 -体操服を例として- en-subtitle= kn-subtitle= en-abstract= kn-abstract=学校教育の今日的課題として,子どもの健康・安全保障のための教職員の役割の明確化と 学校全体の取組体制の整備・充実が求められている。本共同研究は,この課題を考えるため に,教師の指導の下で行われる教科の中で,最も傷病の発生数の多い「体育(保健体育)」 の授業時間に着用を義務づけられている体操服(学校体操服)を取り上げ,わが国の学校教 育と体操服の歴史的考察および岡山県における学校体操服の現状と評価を調査・被服科学の 実験結果から試み,“子どもの健康と安全を守るための環境としての被服と教職員の役割” について検討したものである。 en-copyright= kn-copyright= en-aut-name=SatoSono en-aut-sei=Sato en-aut-mei=Sono kn-aut-name=佐藤園 kn-aut-sei=佐藤 kn-aut-mei=園 aut-affil-num=1 ORCID= en-aut-name=KawamuraKeiko en-aut-sei=Kawamura en-aut-mei=Keiko kn-aut-name=川村佳子 kn-aut-sei=川村 kn-aut-mei=佳子 aut-affil-num=2 ORCID= en-aut-name=FurukawaIkumi en-aut-sei=Furukawa en-aut-mei=Ikumi kn-aut-name=古川育実 kn-aut-sei=古川 kn-aut-mei=育実 aut-affil-num=3 ORCID= en-aut-name=MatsudaTaiki en-aut-sei=Matsuda en-aut-mei=Taiki kn-aut-name=松田太希 kn-aut-sei=松田 kn-aut-mei=太希 aut-affil-num=4 ORCID= en-aut-name=KoshimuneKumiko en-aut-sei=Koshimune en-aut-mei=Kumiko kn-aut-name=越宗久美子 kn-aut-sei=越宗 kn-aut-mei=久美子 aut-affil-num=5 ORCID= affil-num=1 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科生活・健康スポーツ学系 affil-num=2 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 affil-num=3 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 affil-num=4 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 affil-num=5 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 en-keyword=学校 kn-keyword=学校 en-keyword=子どもの健康・安全 kn-keyword=子どもの健康・安全 en-keyword=環境としての被服 kn-keyword=環境としての被服 en-keyword=体操服 kn-keyword=体操服 END start-ver=1.4 cd-journal=joma no-vol=167 cd-vols= no-issue= article-no= start-page=79 end-page=89 dt-received= dt-revised= dt-accepted= dt-pub-year=2018 dt-pub=20180223 dt-online= en-article= kn-article= en-subject= kn-subject= en-title=A Study on “Subject Contents Organization (SCO)” for Teacher Training Program in the Faculty of Education, Okayama University : Practice and Assessment of SCO in Elementary School and Junior High School Teacher Training Curriculum kn-title=岡山大学教育学部における教員養成のための「教科内容構成」研究 : 小・中学校教員養成カリキュラムにおける教科内容構成の展開と評価 en-subtitle= kn-subtitle= en-abstract= kn-abstract= 岡山大学教育学部・教師教育開発センターは,平成23 ~ 27年度「教員の資質向上に寄与する『大学と学校・教育委員会の協働』の実現−学校教育改善との連動で教員養成教育を進化させる−(先進的教員養成プロジェクト)」に取り組んだ。その中の教科構成学開発事業では,本学部で独自に構築・実施しているコア・カリキュラムの中での教科内容構成のあり方について,2つのプロセスから研究を行った。本稿では,平成26年度に学部教育全体で取り組んだ「教科内容構成要素に関するシラバス記述」と,部会員が平成26・27年度に授業を実践した小・中学校の教職および教科に関する科目(数学・理科・家庭科・国語科)の受講生に対して実施した「教科内容構成力」に関するアンケート調査の分析から,本学部の教科内容構成研究の特徴と課題について検討した。 en-copyright= kn-copyright= en-aut-name=SatoSono en-aut-sei=Sato en-aut-mei=Sono kn-aut-name=佐藤園 kn-aut-sei=佐藤 kn-aut-mei=園 aut-affil-num=1 ORCID= en-aut-name=OkazakiMasakazu en-aut-sei=Okazaki en-aut-mei=Masakazu kn-aut-name=岡崎正和 kn-aut-sei=岡崎 kn-aut-mei=正和 aut-affil-num=2 ORCID= en-aut-name=UnoKoji en-aut-sei=Uno en-aut-mei=Koji kn-aut-name=宇野康司 kn-aut-sei=宇野 kn-aut-mei=康司 aut-affil-num=3 ORCID= en-aut-name=SaitohNatsuki en-aut-sei=Saitoh en-aut-mei=Natsuki kn-aut-name=斉藤夏来 kn-aut-sei=斉藤 kn-aut-mei=夏来 aut-affil-num=4 ORCID= en-aut-name=TsuchiyaSatoshi en-aut-sei=Tsuchiya en-aut-mei=Satoshi kn-aut-name=土屋聡 kn-aut-sei=土屋 kn-aut-mei=聡 aut-affil-num=5 ORCID= en-aut-name=OjimaTaku en-aut-sei=Ojima en-aut-mei=Taku kn-aut-name=尾島卓 kn-aut-sei=尾島 kn-aut-mei=卓 aut-affil-num=6 ORCID= en-aut-name=MishimaTomotaka en-aut-sei=Mishima en-aut-mei=Tomotaka kn-aut-name=三島知剛 kn-aut-sei=三島 kn-aut-mei=知剛 aut-affil-num=7 ORCID= en-aut-name=GotoDaisuke en-aut-sei=Goto en-aut-mei=Daisuke kn-aut-name=後藤大輔 kn-aut-sei=後藤 kn-aut-mei=大輔 aut-affil-num=8 ORCID= en-aut-name=SatohDaisuke en-aut-sei=Satoh en-aut-mei=Daisuke kn-aut-name=佐藤大介 kn-aut-sei=佐藤 kn-aut-mei=大介 aut-affil-num=9 ORCID= en-aut-name=TakatsukaShigenobu en-aut-sei=Takatsuka en-aut-mei=Shigenobu kn-aut-name=高塚成信 kn-aut-sei=高塚 kn-aut-mei=成信 aut-affil-num=10 ORCID= affil-num=1 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 affil-num=2 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 affil-num=3 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 affil-num=4 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 affil-num=5 en-affil=Graduate School of Education, Okayama University kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 affil-num=6 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 affil-num=7 en-affil= kn-affil=岡山大学教師教育開発センター affil-num=8 en-affil= kn-affil=岡山大学教師教育開発センター affil-num=9 en-affil= kn-affil=岡山大学教師教育開発センター affil-num=10 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 en-keyword=skills of subject contents organization kn-keyword=skills of subject contents organization en-keyword= subjects related to the field of specialization and the teaching profession kn-keyword= subjects related to the field of specialization and the teaching profession en-keyword=elementary school and junior high school teacher training program kn-keyword=elementary school and junior high school teacher training program END start-ver=1.4 cd-journal=joma no-vol=167 cd-vols= no-issue= article-no= start-page=61 end-page=77 dt-received= dt-revised= dt-accepted= dt-pub-year=2018 dt-pub=20180223 dt-online= en-article= kn-article= en-subject= kn-subject= en-title=Examination of “Skills of Subject Contents Organization” in Practice of “Studies in the Subject Matter of Home Economics Education” in the Home economics Education Course, Faculty of Education Okayama University : Preliminary Research to Develop a Home Economics Curriculum, which Aims to Integrate Academic Subjects Education and Subject Content Education kn-title=岡山大学教育学部家政教育講座における「中等家庭科内容論」の実践と「教科内容構成力」の育成 : 教科教育と教科内容の統合を目指す家庭科カリキュラム構築の試み en-subtitle= kn-subtitle= en-abstract= kn-abstract= 岡山大学教育学部家政教育講座では,教科教育と教科内容の統合を目指す教員養成家庭科カリキュラムを構築し,平成22 年度から実践してきた。本報告では,平成26 年度から検討を開始した家庭科カリキュラムにおける「教科内容構成力」育成の取組と,平成27・28年度に実施した「中等家庭科内容論」の授業内容と「教科内容構成力」の育成について検討した。 en-copyright= kn-copyright= en-aut-name=SatoSono en-aut-sei=Sato en-aut-mei=Sono kn-aut-name=佐藤園 kn-aut-sei=佐藤 kn-aut-mei=園 aut-affil-num=1 ORCID= en-aut-name=KawataTetsunori en-aut-sei=Kawata en-aut-mei=Tetsunori kn-aut-name=河田哲典 kn-aut-sei=河田 kn-aut-mei=哲典 aut-affil-num=2 ORCID= en-aut-name=LeeKyoung Won en-aut-sei=Lee en-aut-mei=Kyoung Won kn-aut-name=李璟媛 kn-aut-sei=李 kn-aut-mei=璟媛 aut-affil-num=3 ORCID= en-aut-name=SekikawaHana en-aut-sei=Sekikawa en-aut-mei=Hana kn-aut-name=関川華 kn-aut-sei=関川 kn-aut-mei=華 aut-affil-num=4 ORCID= en-aut-name=ShinoharaYoko en-aut-sei=Shinohara en-aut-mei=Yoko kn-aut-name=篠原陽子 kn-aut-sei=篠原 kn-aut-mei=陽子 aut-affil-num=5 ORCID= affil-num=1 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 affil-num=2 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 affil-num=3 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 affil-num=4 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 affil-num=5 en-affil= kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 en-keyword=教員養成 kn-keyword=教員養成 en-keyword=コア・カリキュラム kn-keyword=コア・カリキュラム en-keyword=教科教育 kn-keyword=教科教育 en-keyword=教科内容 kn-keyword=教科内容 en-keyword=家庭科 kn-keyword=家庭科 END start-ver=1.4 cd-journal=joma no-vol=179 cd-vols= no-issue= article-no= start-page=105 end-page=112 dt-received= dt-revised= dt-accepted= dt-pub-year=2022 dt-pub=20220224 dt-online= en-article= kn-article= en-subject= kn-subject= en-title=Division of Life, Health, and Sports Education, Graduate School of Education, Okayama University kn-title=岡山大学教育学部家政教育講座における初等家庭科授業研究・内容研究の実践と「教科内容構成力」の育成─小学校教員養成における教科教育と教科内容を統合する授業内容の構築─ en-subtitle= kn-subtitle= en-abstract= kn-abstract=教員養成では,教育実践を核に据えた「教科教育と教科専門を架橋する研究領域」の確立が課題となってきた。岡山大学教育学部では「実地教育を核としたコア・カリキュラム」と「教科内容構成力育成」のための授業科目の連携・統合の取組を行ってきた。本報告では,家政教育講座で教科教育と教科内容の統合を目指して構築・実践してきた初等家庭科授業研究と内容研究の平成26年度~平成30年度の「教科内容構成力」の育成を検討した。その結果,受講生は「教科内容構成力は高まった」と評価していたが,平成28年度以降教員志望度の低い学生が増え,平成28・30年度では,教員志望度の高い学生との自己評価得点が有意に低いことが明らかになった。 en-copyright= kn-copyright= en-aut-name=SatoSono en-aut-sei=Sato en-aut-mei=Sono kn-aut-name=佐藤園 kn-aut-sei=佐藤 kn-aut-mei=園 aut-affil-num=1 ORCID= en-aut-name=KawataTetsunori en-aut-sei=Kawata en-aut-mei=Tetsunori kn-aut-name=河田哲典 kn-aut-sei=河田 kn-aut-mei=哲典 aut-affil-num=2 ORCID= en-aut-name=LeeKyoung Won en-aut-sei=Lee en-aut-mei=Kyoung Won kn-aut-name=李璟媛 kn-aut-sei=李 kn-aut-mei=璟媛 aut-affil-num=3 ORCID= en-aut-name=SekikawaHana en-aut-sei=Sekikawa en-aut-mei=Hana kn-aut-name=関川華 kn-aut-sei=関川 kn-aut-mei=華 aut-affil-num=4 ORCID= en-aut-name=ShinoharaYoko en-aut-sei=Shinohara en-aut-mei=Yoko kn-aut-name=篠原陽子 kn-aut-sei=篠原 kn-aut-mei=陽子 aut-affil-num=5 ORCID= affil-num=1 en-affil=Division of Life, Health, and Sports Education, Graduate School of Education, Okayama University kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 生活・健康スポーツ系 affil-num=2 en-affil=Division of Life, Health, and Sports Education, Graduate School of Education, Okayama University kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 生活・健康スポーツ系 affil-num=3 en-affil=Division of Life, Health, and Sports Education, Graduate School of Education, Okayama University kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 生活・健康スポーツ系 affil-num=4 en-affil=Faculty of Architecture, Kindai Univ. kn-affil=近畿大学建築学部 affil-num=5 en-affil=Division of Life, Health, and Sports Education, Graduate School of Education, Okayama University kn-affil=岡山大学大学院教育学研究科 生活・健康スポーツ系 en-keyword=教科内容構成力 kn-keyword=教科内容構成力 en-keyword=小学校教員養成 kn-keyword=小学校教員養成 en-keyword=教科教育と教科内容の統合 kn-keyword=教科教育と教科内容の統合 en-keyword=家庭科 kn-keyword=家庭科 END start-ver=1.4 cd-journal=joma no-vol=139 cd-vols= no-issue=1 article-no= start-page=101 end-page=110 dt-received= dt-revised= dt-accepted= dt-pub-year=2008 dt-pub=20081025 dt-online= en-article= kn-article= en-subject= kn-subject= en-title=Home economics evaluation research that aims at accomplishment of a goal as subject (1) : The idea of the academic training, and the location and problem of the Home Economics shown in 2008 version course of study kn-title=教科としての目標達成を目指す家庭科評価研究(第1報)―平成20年版学習指導要領に示された学校教育の理念と家庭科の位置づけ・問題点― en-subtitle= kn-subtitle= en-abstract= kn-abstract=本報は、平成18年10月に「高等学校必修科目未履修問題」をもたらした平成10年版学習指導要領に示された教育理念が、平成20年3月末に告示された新学習指導要領でどのように捉えなおされ、その中に家庭科がどのように位置づけられたのか。さらに、家庭科が学校教育の目的達成のために寄与するためには、どのような課題が存在するのか、という観点から、文部科学省の新学習指導要領関係の資料を分析した。その結果、①新学習指導要領では、平成10年版学習指導要領の教育理念[生きる力]を踏襲して教育課程・内容の改訂が図られていた。その中に、②小・中学校の家庭科は、従前どおり「教科」として位置づけられ、②[生きる力]を構成する「豊かな人間性」「健やかな体」をはぐくむための教科として、家庭科学習指導要領の目標・内容が示されていた。しかし、④中学校家庭科では、保育学習と被服学習の目的を学ぶ内容が欠落しているため、⑤教科として目指すべき他教科では代替できない「家庭生活を営む力の育成」と「人格形成」が達成できないという問題が理論的に明らかになった。その課題を解決するため、本継続研究では、岡山大学附属中学校で取り組まれている保育学習と被服学習の目的を学ぶための授業開発研究を踏襲し、その学習がどのように「人格形成」に結びつくのかを心理測定尺度の適用により検討する評価研究を試みる。 en-copyright= kn-copyright= en-aut-name=SatoSono en-aut-sei=Sato en-aut-mei=Sono kn-aut-name=佐藤園 kn-aut-sei=佐藤 kn-aut-mei=園 aut-affil-num=1 ORCID= en-aut-name=KawaharaHiroko en-aut-sei=Kawahara en-aut-mei=Hiroko kn-aut-name=河原浩子 kn-aut-sei=河原 kn-aut-mei=浩子 aut-affil-num=2 ORCID= en-aut-name=HirataMichiko en-aut-sei=Hirata en-aut-mei=Michiko kn-aut-name=平田美智子 kn-aut-sei=平田 kn-aut-mei=美智子 aut-affil-num=3 ORCID= en-aut-name=KobashiKazuko en-aut-sei=Kobashi en-aut-mei=Kazuko kn-aut-name=小橋和子 kn-aut-sei=小橋 kn-aut-mei=和子 aut-affil-num=4 ORCID= en-aut-name=HaradaSyogo en-aut-sei=Harada en-aut-mei=Syogo kn-aut-name=原田省吾 kn-aut-sei=原田 kn-aut-mei=省吾 aut-affil-num=5 ORCID= affil-num=1 en-affil= kn-affil=岡山大学教育学部家庭講座 affil-num=2 en-affil= kn-affil=Graduate School of Education (Master's Course) affil-num=3 en-affil= kn-affil=Graduate School of Education (Master's Course) affil-num=4 en-affil= kn-affil=Junior High School Attached to the Faculty of Education, Okayama University affil-num=5 en-affil= kn-affil=Junior High School Attached to the Faculty of Education, Okayama University en-keyword=平成20年版学習指導要領 kn-keyword=平成20年版学習指導要領 en-keyword=家庭科 kn-keyword=家庭科 en-keyword=教科のねらい・原理 kn-keyword=教科のねらい・原理 en-keyword=評価研究 kn-keyword=評価研究 END start-ver=1.4 cd-journal=joma no-vol=131 cd-vols= no-issue=1 article-no= start-page=57 end-page=67 dt-received= dt-revised= dt-accepted= dt-pub-year=2006 dt-pub=2006 dt-online= en-article= kn-article= en-subject= kn-subject= en-title= kn-title=自分と子どものかかわりから自己理解を図る 保育授業の開発(第5報) ―中学校選択教科「技術・家庭(家庭分野)」におけるFlour Baby Projectの実践と検討― en-subtitle= kn-subtitle= en-abstract= kn-abstract=本研究の目的では、全ての生徒が乳幼児との関わりを通して、親になるということを考え、自己理解を図る保育授業の開発にある。本報は、中学校家庭科でこの目的を達成するための第二段階として、中学校選択教科「技術・家庭(家庭分野)」を履修している生徒16名(第3学年女子16名)にFlour Baby Project(以下、FBPと称す)を実施し、その有効性を検討した。生徒は、①Flour Babyに対する愛着を持って土・日を含むFBPを行い、②世話に伴う様々な大変さから、③家族の協力の必要性を感じると共に、④「養育態度の反省」から、現在の自分には、子育てに対する責任と知識・経済力が欠如し、自立できていないために、親になることはできないという⑤「現在の自分に関する知識」を形成していた。しかし、最終授業で行ったディスカッションで終了後には、生徒は、「将来は自分も子どもがほしい」、「子育ては大変だがそれを通して自分も成長できるのではないか」という⑥「将来の自分に関する認識」に結びつく意見を記述していた。 en-copyright= kn-copyright= en-aut-name=SatoSono en-aut-sei=Sato en-aut-mei=Sono kn-aut-name=佐藤園 kn-aut-sei=佐藤 kn-aut-mei=園 aut-affil-num=1 ORCID= en-aut-name=MiuraSeiko en-aut-sei=Miura en-aut-mei=Seiko kn-aut-name=三浦聖子 kn-aut-sei=三浦 kn-aut-mei=聖子 aut-affil-num=2 ORCID= en-aut-name=HaradaShogo en-aut-sei=Harada en-aut-mei=Shogo kn-aut-name=原田省吾 kn-aut-sei=原田 kn-aut-mei=省吾 aut-affil-num=3 ORCID= affil-num=1 en-affil= kn-affil=岡山大学 affil-num=2 en-affil= kn-affil=岡山大学 affil-num=3 en-affil= kn-affil=岡山大学 en-keyword=中学校選択教科「技術・家庭(家庭分野)」 kn-keyword=中学校選択教科「技術・家庭(家庭分野)」 en-keyword=授業開発 kn-keyword=授業開発 en-keyword=保育授業 kn-keyword=保育授業 en-keyword=フラワーベイビープロジェクト kn-keyword=フラワーベイビープロジェクト END start-ver=1.4 cd-journal=joma no-vol=137 cd-vols= no-issue=1 article-no= start-page=65 end-page=77 dt-received= dt-revised= dt-accepted= dt-pub-year=2008 dt-pub=20080225 dt-online= en-article= kn-article= en-subject= kn-subject= en-title=Development of Early Childhood Education and Care Class That Enables Self-understanding from Relations between Child and I(7) : Examination of Four Baby Project Practice in High School Home Economics General Subject "Katei So-go(Integrated Home Economics)" kn-title=自分と子どものかかわりから自己理解を図る保育授業の開発 (第7報)-高等学校家庭科普通科目「家庭総合」における Flower Baby Project 実践の検討- en-subtitle= kn-subtitle= en-abstract= kn-abstract=本研究の目的は,全ての生徒が乳幼児との関わりを通して,親になるということを考え,自己理解を図る保育授業の開発にある。本報は,この目的を達成するための第四段階として,高等学校家庭科普通科目「家庭総合」を履修している生徒 198名 (第3学年男子 57名,女子 141名)に実施されたFlour Baby Prqject(以下, FBPと称す)を検討した。その結果,学校全教員の FBPに対する理解と協力が前提とはなるが,①一人の家庭科教員で 40名の生徒を対象に, 2時間の「家庭総合」の授業時間と 1日間の校内活動で FB Pを実践できること,② 7日間の実践と比較すると,獲得認識の質・量の差はみられるが,壁徒は,③愛情を持ってFBを抱き,④世話に伴う大変さから,⑤子育てに対する責任と現在の自分は精神的・経済的に自立していないため親になることはできないという(む「現在の自分に関する認識」を形成していた。それに対して,⑦「家族の協力の必要性」や「自分の親に対する思い」を獲得していた生徒は少なかったが,授業で行ったディスカッションにより,子育てには「家族や周りの人の協力が必要である」と認識した生徒もある程度みられた。 en-copyright= kn-copyright= en-aut-name=SatoSono en-aut-sei=Sato en-aut-mei=Sono kn-aut-name=佐藤園 kn-aut-sei=佐藤 kn-aut-mei=園 aut-affil-num=1 ORCID= en-aut-name=KawaharaHiroko en-aut-sei=Kawahara en-aut-mei=Hiroko kn-aut-name=河原浩子 kn-aut-sei=河原 kn-aut-mei=浩子 aut-affil-num=2 ORCID= en-aut-name=HirataMichiko en-aut-sei=Hirata en-aut-mei=Michiko kn-aut-name=平田美智子 kn-aut-sei=平田 kn-aut-mei=美智子 aut-affil-num=3 ORCID= affil-num=1 en-affil= kn-affil=岡山大学 affil-num=2 en-affil= kn-affil=岡山大学 affil-num=3 en-affil= kn-affil=岡山大学 en-keyword=高等学校家庭科 kn-keyword=高等学校家庭科 en-keyword=普通科目 kn-keyword=普通科目 en-keyword=授業開発 kn-keyword=授業開発 en-keyword=保育学習 kn-keyword=保育学習 en-keyword=フラワーベイビープロジェクト kn-keyword=フラワーベイビープロジェクト END start-ver=1.4 cd-journal=joma no-vol=138 cd-vols= no-issue=1 article-no= start-page=19 end-page=32 dt-received= dt-revised= dt-accepted= dt-pub-year=2008 dt-pub=20080625 dt-online= en-article= kn-article= en-subject= kn-subject= en-title=Development of Early Childhood Education and Care Class that Enables Self-understanding from Relations between Child and I (8) : Examination of Flour Baby Project Practice in High School Home Economics General Subject "Katei So-go (Integrated Home Economics)"(2) kn-title=自分と子どものかかわりから自己理解を図る保育授業の開発(第8報)―高等学校家庭科普通科目「家庭総合」におけるFlour Baby Project実践の検討(2)― en-subtitle= kn-subtitle= en-abstract= kn-abstract=本報は,第7報で明らかにした岡山南高等学校「家庭総合」で試みられた"保育学習のまとめとして,学校のみで1日間実施された自分の誕生時の体重とは無関係なFBP"の課題(① FBPの位置づけ,② FBの体重,⑨質問項目,④ディスカッションのテーマと進め方,⑤ FBPによる人間関係理解の意味)を検討することを目的とした。そのため,課題②③④を第 7報と先行研究の結果から設定し直し,同校の商業科「家庭総合」で FBP実践を行った。その結果,①自分の誕生時の体重の FBを用いた方が,生徒の獲得認識,特に「自己認識」が高くなった。また,今回用いた⑨質問項目と④ディスカッションのテーマと進め方により,前回よりも,カテゴリー別の生徒の獲得認識が高くなり,最終的に生徒は「これから家族や保育についてもっと学ぶ必要がある」ことを認識していたことから,① FBPは保育学習の導入として位置づける方が適切であることが示唆された。しかし,課題⑤に関しては,心理学的手法を用いて FBPによる生徒の獲得認識を更に検討していかなければならないことが,今後の課題として把握された。 en-copyright= kn-copyright= en-aut-name=SatoSono en-aut-sei=Sato en-aut-mei=Sono kn-aut-name=佐藤園 kn-aut-sei=佐藤 kn-aut-mei=園 aut-affil-num=1 ORCID= en-aut-name=HirataMichiko en-aut-sei=Hirata en-aut-mei=Michiko kn-aut-name=平田美智子 kn-aut-sei=平田 kn-aut-mei=美智子 aut-affil-num=2 ORCID= en-aut-name=KawaharaHiroko en-aut-sei=Kawahara en-aut-mei=Hiroko kn-aut-name=河原浩子 kn-aut-sei=河原 kn-aut-mei=浩子 aut-affil-num=3 ORCID= affil-num=1 en-affil= kn-affil=岡山大学 affil-num=2 en-affil= kn-affil=岡山大学 affil-num=3 en-affil= kn-affil=岡山大学 en-keyword=高等学校家庭科 kn-keyword=高等学校家庭科 en-keyword=普通科目 kn-keyword=普通科目 en-keyword=授業開発 kn-keyword=授業開発 en-keyword=保育学習 kn-keyword=保育学習 en-keyword=フラワーベイビープロジェクト kn-keyword=フラワーベイビープロジェクト END